غربالگری شنوایی نوزادان چیست؟

همانطور که در مقاله­ ی “مهم ترین دلایل کم شنوایی در کودکان” نیز اشاره شده است، متاسفانه در مورد کودکان، شرح کم شنوایی سخت تر از بزرگسالان است. بزرگسالی که به طور طبیعی می شنیده و بعداً دچار افت شنوایی شده است به طور کامل توانایی زبان گفتاری را کسب نموده است. بنابراین در بزرگسالان ممکن است مقداری افت شنوایی بروز نماید بدون آنکه مشکل ارتباطی در ایشان ایجاد شود. اما کودکی که در حال فراگیری زبان است باید تمامی صداها را بشنود تا بتواند زبان گفتاری را به شکلی طبیعی فرا گیرد. جمله­ی فوق بدین معنی نیست که اگر کودکی دچار کم شنوایی شود یا با کم شنوایی به دنیا بیاید قطعاً در زبان آموزی نیز دچار مشکل خواهد بود؛ بلکه بدین معنی است که کم شنوایی در کودکان بسیار حساس است و باید دقیق و به موقع تشخیص داده شود تا به فرآیند زبان آموزی آن ها لطمه ای وارد نشود. از مهم ترین راهکارهای تشخیص به موقع کم شنوایی در کودکان انجام “غربالگری شنوایی نوزادان” می باشد. سمعک ملاصدرا در این مقاله قصد دارد شما را با این راهکار تشخیصی و اهمیت آن آشنا کند.

مطابق با جدیدترین آمارها، درحال حاضر حدود ۴۶۶ میلیون نفر در دنیا به کم شنوایی مبتلا هستند که به گفتۀ محققان این میزان تا سال ۲۰۵۰ میلادی افزایش چشمگیری داشته و تا آن زمان حدود ۲۵ درصد از کل جمعیت جهان را افراد دارای مشکلات سیستم شنوایی تشکیل می دهند. از این میزان، درصد زیادی به کم شنوایی های مادرزادی اختصاص دارد بطوری که فقط در کشور ما ماهانه ۳۰۰ نوزاد کم شنوا مبتلا می شوند. چیزی حدود ۱۰ نوزاد کم شنوا در روز که این مقدار بسیار قابل توجه است.

غربالگری شنوایی نوزادان چیست و چگونه انجام می شود؟

غربالگری شنوایی توسط ادیولوژیست (شنوایی شناس) انجام می شود. آزمایش بسیار سریع انجام می شود، لذا برای نوزادان ناراحت کننده و دردناک نیست. روند انجام آزمایش به این شکل است که یک دستگاه با نوکی دارای جسمی تمیز و نرم (پروب) در ابتدای مجرای گوش خارجی قرار می گیرد. سپس صوتی از دستگاه به گوش نوزاد ارسال می شود و سلول های موجود در گوش داخلی نوزاد به این صوت پاسخ می دهند. این پاسخ به وسیله دستگاه دریافت می شود و به شکل موجی روی دستگاه قابل مشاهده خواهد بود.

اهمیت غربالگری شنوایی نوزادان

کم شنوایی در زمره شایع ترین اختلالات مادرزادی است که بدون علائم ظاهری بروز می کند. اختلال شنوایی یک مشکل آرام و پنهان است و کودکانی که مبتلا به آسیب شنوایی هستند در بدو تولد از نظر ظاهر قابل شناسایی نمی­باشند. بنابراین تشخیص آن در ابتدای تولد بدون استفاده از انجام غربالگری شنوایی ممکن نیست. در صورتی که غربالگری شنوایی در بدو تولد انجام نشود، تشخیص کم شنوایی ممکن است تا ۵/۲ سالگی به تاخیر افتد و تاخیر در تشخیص کم شنوایی به قابلیت درک گفتار و زبان آسیب می زند و به تبع آن مشکلات تحصیلی، اجتماعی و شغلی برای این دسته از کم شنوایان به وجود خواهد آمد.

غربالگری شنوایی نوزادان و همچنین تست ارزیابی شنوایی جامع برای نوزادان از حیطه های مهم فعالیت کلینیک ملاصدرا می باشد. اگر تاکنون شنوایی فرزندتان مورد ارزیابی قرار نگرفته است با مراجعه به این مرکز و انجام تست ارزیابی شنوایی جامع می تواند از میزان شنوایی فرزندتان مطلع شوید.

چه تست هایی برای سنجش شنوایی نوزادان صورت میگیرد؟

از آنجایی که تست های سنجش شنوایی معمول، معمولا مبتنی بر پاسخ بیماران هستند نمیتوان آنها را برای نوزادان و کودکان انجام داد چرا که در پاسخگویی ناتوان هستند. برای نوزادان از دو تست OAE و ABR استفاده می شود که در آنها پاسخگویی به تست نیازمند آگاهی و توانایی نیست و آزمونها بصورت الکتروفیزیولوژیک هستند.

تست ABR (پاسخ های ساقه مغز شنوایی)

تست ABR شامل پاسخ های عصب شنوایی و ساقۀ مغز از طریق الکترود های قرار داده شده بر نواحی مختلف سر و گوش است.

در واقع در این تست ۳ الکترود در نواحی مختلف سر و گوش و ۱ هدفون در گوش قرار داده میشود، از طریق هدفون صداهای کلینیک مانند به گوش وارد میشود و پاسخ های مسیر عصبی و ساقه مغز نیز از طریق الکترود های نصب شده، بر روی دستگاه به شکل امواج مختلف نشان داده می شوند.

از تست ABR در غربالگری شنوایی نوزادان، پایش های حین عمل جراحی، بررسی مسیر عصبی گوش و ساقۀ مغز و نیز  بدست آوردن آستانه های شنوایی کودکان و نوزادان بطور دقیق استفاده می شود.

تست ABR ترجیحأ باید در محیط های عایق صوت و شرایط آرامش کامل کودک و نوزاد انجام گیرد. بهتر است این تست در هنگامی که کودک خواب است انجام شود و حتی در مواردی ادیولوژیست توصیه می کند که به کودک داروی خواب آور داده شود تا تست دچار مشکل نشود.

تست OAE (گسیل های صوتی گوش)

تست OAE  تحریک سلول های مویی خارجی در پاسخ به صدایی است که از طریق پروبی که داخل گوش بیمار قرار گرفته بر روی مانیتور ظاهر میشود.

معمولا نوزادانی که بیش از ۵ روز در بدو تولد در بخش مراقبت های ویژه بستری بوده اند و همچنین افراد دارای سابقه کم شنوایی ژنتیکی، افرادی که به مدت طولانی در معرض صداهای بلند هستند، کودکان مبتلا به زردی، کودکان مبتلا به مشکلات گفتاری و افراد مبتلا به عفونت های سر و گوش افرادی هستند که باید در فواصل منظم مورد ارزیابی از طریق تست OAE قرار گیرند.

بهترین زمان برای تشخیص کم شنوایی نوزادان چه زمانی است؟

از بدو تولد تا شش ماهگی بهترین زمان برای تشخیص ناشنوایی یا کم شنوایی در نوزادان است که باید مورد توجه والدین قرار گیرد. با توجه به این که از حدود شش ماهگی تا سه سالگی بهترین دوران زبان آموزی کودک به شمار می رود، تشخیص کم شنوایی و شروع درمان، در هوش و قدرت یادگیری کودک، بسیار موثر است.

چنانچه ناتوانایی های شنیداری کودک به موقع تشخیص داده نشود، یادگیری و زبان آموزی کودک به نحو چشمگیری کاهش می یابد و این نکته مهمی است که باید از سوی والدین و به خصوص مادر، مورد توجه قرار گیرد. اینکه بهترین زمان برای تشخیص کم شنوایی تا قبل از ۶ ماهگی است بدین معنا نیست که اگر، کم شنوایی کودک در زمان های دیرتری تشخیص داده شود دیگر نمی توان کاری کرد، نکته مهم این است که تشخیص تا قبل از شش ماهگی، نتایج مطلوب تری در درمان دارد. امروزه توانایی در علم شنوایی شناسی به این حد رسیده است که از بدو تولد، قابلیت تشخیص کم شنوایی در نوزاد وجود دارد و برنامه های غربالگری نوزادان نیز در راستای تشخیص به موقع اجرا می شود.