استفاده از سمعک در بزرگسالان و سالمندان می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی آنها داشته باشد. بنابراین لازم است تا با عوارض استفاده نکردن از سمعک بیشتر آشنا شوید. شنوایی یکی از حواس حیاتی انسان است که نقش مهمی در ارتباطات روزمره و تعاملات اجتماعی ایفا می‌کند. با افزایش سن، کاهش شنوایی به یکی از مشکلات شایع تبدیل می‌شود. این مشکل می‌تواند منجر به انزوای اجتماعی، کاهش فعالیت‌های روزمره و افزایش خطرات مرتبط با سلامت عمومی شود. عدم استفاده از سمعک، این مشکلات را تشدید می‌کند و تأثیرات منفی گسترده‌ای بر زندگی فردی و اجتماعی افراد می‌گذارد.
بدون سمعک، افراد ممکن است دچار مشکلات ارتباطی جدی شوند که می‌تواند بر روابط خانوادگی و دوستانه آنها تأثیر بگذارد. علاوه بر این، کاهش شنوایی می‌تواند بر سلامت روانی تأثیر منفی بگذارد و منجر به احساسات منفی مثل افسردگی و اضطراب شود. اهمیت استفاده از سمعک تنها به بهبود کیفیت شنوایی محدود نمی‌شود، بلکه به حفظ استقلال و افزایش کیفیت زندگی در سال‌های پایانی عمر نیز کمک می‌کند. با توجه به این موارد، بررسی عوارض عدم استفاده از سمعک در بزرگسالان و سالمندان امری ضروری و حیاتی است.
عوارض استفاده نکردن از سمعک
استفاده نکردن از سمعک در بزرگسالان و سالمندان می‌تواند به مرور زمان تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها داشته باشد. پس آشنایی با عوارض عدم استفاده از سمعک در سالمندان می‌تواند اولین مرحله برای کنترل این مشکل باشد. کاهش شنوایی بدون استفاده از ابزارهای کمکی مناسب، می‌تواند مشکلات ارتباطی جدی ایجاد کند و توانایی فرد برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و روزمره را محدود کند. این وضعیت می‌تواند به تدریج منجر به انزوای اجتماعی و کاهش فعالیت‌های اجتماعی شود که در نهایت بر سلامت عمومی و روانی فرد تأثیرات منفی خواهد داشت.
افزایش انزوا
عدم استفاده از سمعک در افراد مبتلا به کاهش شنوایی می‌تواند به افزایش انزوا منجر شود. زمانی که فرد قادر به شنیدن صداها و گفتگوهای اطراف خود نیست، به تدریج از مشارکت در مکالمات و فعالیت‌های اجتماعی فاصله می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند باعث شود که فرد احساس ناتوانی و ناامیدی کرده و از جمع‌های خانوادگی و دوستانه دوری کند. انزوا نه تنها بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه می‌تواند روابط اجتماعی او را نیز تحت تأثیر قرار دهد و موجب کاهش حمایت اجتماعی شود که این خود می‌تواند عوارض روانی و جسمی جدی‌تری به دنبال داشته باشد.
اضطراب و افسردگی
کاهش شنوایی که بدون استفاده از سمعک بهبود نیافته باشد، می‌تواند به افزایش اضطراب و افسردگی منجر شود. ناتوانی در درک مکالمات و صداهای محیطی می‌تواند فرد را دچار استرس و نگرانی‌های مداوم کند، زیرا ممکن است احساس کند که کنترل بر محیط خود را از دست داده است. علاوه بر این، عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر با دیگران می‌تواند احساس تنهایی و بی‌ارزشی را تقویت کند. این عوامل می‌توانند به تدریج به افسردگی تبدیل شوند که درمان و مدیریت آن نیازمند مداخلات روان‌شناختی و پزشکی خواهد بود.
بیشتر بخوانید : آشنایی با مراحل تجویز سمعک
کاهش حافظه
استفاده نکردن از سمعک می‌تواند منجر به کاهش حافظه شود. شنوایی نقش مهمی در فرایندهای شناختی و ذخیره‌سازی اطلاعات دارد. وقتی فرد نمی‌تواند به طور کامل صداها و اطلاعات محیطی را دریافت کند، فرآیندهای مغزی مرتبط با حافظه دچار اختلال می‌شوند. عدم تحریک کافی مغز از طریق شنوایی می‌تواند به مرور زمان باعث تضعیف توانایی‌های حافظه و یادگیری شود. این وضعیت می‌تواند در فعالیت‌های روزمره فرد نیز مشکلاتی ایجاد کند، چرا که حافظه یکی از ارکان اصلی مدیریت امور روزمره و انجام وظایف مختلف است.
کاهش عملکرد شناختی
عدم استفاده از سمعک می‌تواند به کاهش عملکرد شناختی منجر شود. شنوایی نقشی حیاتی در حفظ و تقویت عملکردهای شناختی مانند توجه، تمرکز و حل مسئله دارد. وقتی که فرد به درستی نمی‌تواند صداها و اطلاعات صوتی را پردازش کند، توانایی مغز در انجام فعالیت‌های شناختی به طور مؤثری کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش توانایی در تصمیم‌گیری‌های روزمره و مدیریت مسائل پیچیده‌تر شود. به علاوه، کاهش عملکرد شناختی ممکن است پیشرفت بیماری‌های مرتبط با زوال عقل را تسریع کند و کیفیت زندگی فرد را به طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.
تاثیر کم شنوایی بر عملکرد مغز
کم شنوایی می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر عملکرد مغز داشته باشد و تحقیقات نشان داده‌اند که افراد مسن مبتلا به کم شنوایی بیشتر در معرض خطر زوال عقل و بیماری آلزایمر قرار دارند. این پدیده به چند دلیل مختلف رخ می‌دهد که به کاهش تحریک و فعالیت مغز مرتبط است.
یکی از دلایل اصلی این است که مغز افراد مبتلا به کم شنوایی برای درک بهتر و بیشتر صداها مجبور به کار بیشتر می‌شود. این تلاش اضافی برای پردازش صداها و گفتار می‌تواند باعث شود که مغز به مرور زمان تحت فشار قرار گیرد و کارایی خود را از دست بدهد. به عبارت دیگر، انرژی و منابع شناختی بیشتری صرف شنیدن می‌شود که می‌تواند به دیگر عملکردهای شناختی مغز آسیب بزند.
دلیل دیگری که برای این پدیده مطرح می‌شود، به ساختار و عملکرد سلول‌های مغزی مربوط می‌شود. سلول‌های مغزی نیاز به تحریک مداوم دارند تا سالم و فعال باقی بمانند. وقتی که کم شنوایی باعث کاهش دریافت محرک‌های صوتی می‌شود، بخش‌هایی از مغز که مسئول پردازش صداها هستند تحریک کمتری دریافت می‌کنند. این کاهش تحریک می‌تواند منجر به کوچک شدن و ضعف سلول‌های مغزی در این نواحی شود.
سومین عامل تأثیرگذار بر کاهش عملکرد مغزی در افراد کم شنوا، انزوای اجتماعی است. مشکلات شنیداری می‌توانند ارتباطات اجتماعی را مختل کنند، که منجر به کاهش تعاملات اجتماعی فرد می‌شود. انزوای اجتماعی به نوبه خود باعث کاهش تحریکات شناختی می‌شود زیرا مغز کمتر درگیر فعالیت‌های اجتماعی و تعاملات می‌شود. کاهش این تحریکات می‌تواند سرعت افت عملکرد شناختی و زوال عقل را افزایش دهد.
چرا افراد کم شنوا در برابر استفاده از سمعک مقاومت می‌نمایند؟
عوارض عدم استفاده از سمعک در سالمندان، قابل توجیه نیست‌اند. اما می‌‌توانیم با شناسایی این دلایل، عدم استفاده آن را به حداقل رساند.
دلایل عدم استفاده از سمعک توسط سالمندان
شاید برای‌تان جالب باشد اگر بدانید که عدم استفاده و مقاومت سالمندان دارای دلایل متعددی است. در ادامه قصد داریم این دلایل را بررسی کنیم.
بیشتر بخوانید : آیا استفاده از سمعک باعث آسیب به گوش می شود؟
نگرانی‌های روانی و اجتماعی
- ناتوانی اجتماعی: بسیاری از افراد کم شنوا ممکن است نگران باشند که استفاده از سمعک موجب شود دیگران آنها را به عنوان فردی با ناتوانی ببینند. این نگرانی درباره قضاوت‌های اجتماعی می‌تواند مانع از استفاده از سمعک شود.
- نپذیرفتن کم شنوایی: برخی افراد ممکن است کم شنوایی خود را نپذیرند و فکر کنند که مشکل‌شان آنقدر جدی نیست که نیاز به سمعک داشته باشند. این نپذیرفتن می‌تواند باعث تأخیر در استفاده از سمعک شود.
- تأثیر بر تصویر ذهنی: برخی افراد ممکن است نگران باشند که سمعک ظاهرشان را تغییر دهد و احساس خودآگاهی نسبت به تغییرات ظاهری داشته باشند.
نگرانی‌های اقتصادی
- هزینه: هزینه‌های بالای خرید و نگهداری سمعک‌ها می‌تواند برای بسیاری از افراد مانع بزرگی باشد. حتی با وجود بیمه، هزینه‌های اضافی ممکن است بازدارنده باشد. طبیعتا این عامل باعث شده است تا عوارض عدم استفاده از سمعک نادیده گرفته شود.
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری: علاوه بر هزینه اولیه، هزینه‌های مداوم برای تعمیر و نگهداری سمعک نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
بیشتر بخوانید : بهترین برند های سمعک
نگرانی‌های فنی و کاربری
- ناراحتی و عدم تطابق: برخی افراد ممکن است سمعک‌ها را ناراحت یا مزاحم بدانند. احساس عدم راحتی یا تطابق مناسب با گوش می‌تواند مانع از استفاده مداوم از سمعک شود.
- مشکلات در عملکرد: سمعک‌ها ممکن است به درستی کار نکنند یا تنظیمات مناسبی نداشته باشند که این موضوع می‌تواند باعث شود فرد از استفاده از آنها خودداری کند.
- پیچیدگی در استفاده: برخی افراد؛ به ویژه سالمندان، ممکن است با فناوری‌های جدید و پیچیده سمعک‌ها دچار مشکل شوند و از استفاده از آنها احساس ناامیدی کنند. همین پیچیدگی‌ها باعث شده تا بعضا عوارض عدم استفاده از سمعک در سالمندان سبک شمرده شوند.
عوامل فرهنگی و تربیتی
- تصورات غلط: در برخی فرهنگ‌ها، ممکن است استفاده از سمعک با تصورات غلط یا باورهای نادرست همراه باشد که مانع از پذیرش آن می‌شود.
- عدم آگاهی: کمبود اطلاعات و آموزش کافی درباره مزایای استفاده از سمعک و نحوه عملکرد آن می‌تواند یکی از دلایل مقاومت باشد.
مجموعه‌ای از این عوامل می‌تواند باعث شود که افراد کم شنوا در برابر استفاده از سمعک مقاومت نشان دهند. رفع این موانع نیازمند تلاش‌های جامع در زمینه آموزش، حمایت‌های اقتصادی و فرهنگی، و همچنین ارائه مشاوره‌های فردی برای کمک به پذیرش و استفاده از سمعک است.
سوالات متداول
- آیا اگر از سمعک استفاده نکنند، شنوایی افراد بدتر خواهد شد؟
استفاده منظم از سمعک به مغز کمک می‌کند تا صداها را بهتر پردازش کند و صداهای پس‌زمینه غیرضروری را نادیده بگیرد. اگر سمعک استفاده نشود، مغز ممکن است این توانایی را از دست بدهد و استفاده مجدد از سمعک دشوارتر شود. بنابراین، استفاده مداوم از سمعک برای بهبود و حفظ شنوایی ضروری است.
- چرا باید همیشه از سمعک استفاده کنید؟
استفاده همیشگی از سمعک باعث می‌شود تا مغز بتواند صداها را به درستی پردازش کند و از کاهش توانایی شنوایی و زوال شناختی جلوگیری شود.
- چند ساعت در روز باید از سمعک استفاده کرد؟
در روزهای اولیه، سمعک را فقط ۲ تا ۳ ساعت در روز استفاده کنید، مثلاً نیم تا یک ساعت صبح و نیم تا یک ساعت عصر. سپس به تدریج طی ۲ تا ۳ هفته مدت زمان استفاده را افزایش دهید.
