عوارض جرم گیری و شستشوی گوش

شستشوی گوش روشی است که معمولا برای خارج کردن جرم انباشته شده در گوش، آلودگی های درون مجرا و اجسام خارجی مانند حشرات گیر کرده در گوش استفاده می شود. انجام به موقع و به جای شستشوی گوش باعث جلوگیری از انسداد مجرا و ایجاد درد گوش و کیپی گوش می شود. اما سوال اصلی اینجاست که عوارض جرم گیری و شستشوی گوش چیست؟

عوارض شستشوی گوش

اگرچه شستشوی گوش توسط پزشک روشی ایمن برای از بین بردن جرم گوش است اما گاهی اوقات ممکن است در برخی از افراد عوارضی ایجاد کند. بنابراین لازم است بدانیم که عوارض گوش چگونه و در چه افرادی ایجاد خواهند شد. چنین عوارضی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند تکنیک نامناسب شستشوی گوش، بیماری‌های زمینه‌ای گوش یا دیگر عوامل مختلف فردی باشد. در اینجا شما را با عوارض احتمالی شستشوی گوش آشنا خواهیم کرد.

آسیب به پرده گوش

یکی از شایع‌ترین عوارض شستشوی گوش، ضربه به پرده گوش یا مجرای گوش است. بافت گوش بسیار نرم و حساس است و کوچکترین ضربه‌ای به این بافت ممکن است باعث ایجاد آسیب جبران ناپذیری شود. آسیب وارده به پرده گوش می‌تواند به صورت خراشیدگی بافت گوش ایجاد شود. علاوه براین اگر در حین شستشو، فشار بیش از اندازه به گوش وارد شود، منجر به سوراخ شدن پرده گوش خواهد شد.(1)

حبس مایعات شستشو در گوش

اگر محلولی که گوش با آن شستشو داده شود به درستی از گوش تخلیه نشود، باعث احتباس و تجمع مایع شستشو در کانال گوش می‌شود. چنین وضعیتی ممکن است احساس پر بودن و وارد آمدن فشار به گوش و کاهش موقت شنوایی در فرد ایجاد کند. تجمع طولانی مدت مایعات، ریسک ابتلا به عفونت را نیز افزایش خواهد داد. (2)

عفونت گوش

یکی از خطرات شستشوی گوش، احتمال ابتلا به عفونت است. اما دقت شود که احتمال عفونت بسیار کم است و تنها در شرایطی ممکن است گوش عفونت کند که محیط گوش و ابزارهای شستشو غیراستریل باشند. آلودگی ابزارهای شستشو محیط مساعدی برای رشد باکتری یا قارچ در گوش فراهم می‌کند که در نهایت منجر به عفونت خواهد شد. علائم عفونت گوش شامل درد، قرمزی، تورم، ترشح از گوش و تب است. اگر بعد از شستشوی گوش دچار چنین علائمی شدید لازم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

تشدید بیماری‌های زمینه‌ای گوش

اگر فردی پیش از انجام شستشوی گوش سابقه ابتلا به یک بیماری زمینه‌ای گوش را داشته باشد و این موضوع را با پزشک خود در میان نگذارد، به احتمال زیاد در معرض خطرات شستشو خواهد بود. بیماری‌هایی مانند انواع عفونت مزمن گوش، درماتیت و اگزمای گوش یا سایر اختلالات ممکن است عوارض شستشو را تشدید کنند. (4)

سرگیجه

یکی دیگر از معایب شستشوی گوش، احتمال ایجاد سرگیجه است. سیستم دهلیزی گوش که به حفظ تعادل و جهت‌گیری فضایی انسان کمک می‌کند، در داخل گوش داخلی قرار دارد. تغییرات ناشی از فشار مایع شستشو یا تغییرات موقت دمای گوش می‌تواند سیستم دهلیزی را تحریک کند و حالاتی چون سرگیجه یا حالت تهوع ایجاد کند. در حالیکه این علائم معمولا موقتی هستند و خودبه‌خود برطرف می‌شوند، ممکن است برای بیمار کمی نگران کننده باشند.

ایجاد ناهنجاری ساختاری در گوش

افرادی که دارای سابقه جراحی گوش هستند یا افرادی که به صورت مادرزادی دچار نقص‌هایی در ساختار گوش خود هستند، بیشتر از سایرین در معرض خطرات شستشوی گوش هستند. تغییرات ناشی از جراحی در آناتومی گوش انسان، مانند تمپانوپلاستی (بازسازی پرده گوش) یا ماستوئیدکتومی (جراحی استخوان ماستوئید گوش)، خطر آسیب شستشوی گوش را بیشتر می‌کنند.

شستشوی گوش برای چه کسانی نباید انجام شود؟

هرچند تخلیه جرم گوش فواید زیادی دارد، ممکن است برای برخی از افراد چندان مناسب نباشد. به طورکلی، افرادی که دارای شرایط زیر هستند نباید شستشو و جرم گیری گوش انجام دهند. چنین افرادی پیش از جرمگیری، باید با پزشک خود درباره سابقه بیماری‌های گوش و هر گونه شرایط خاص پزشکی خود صحبت کنند.

• افرادی که به عفونت مزمن گوش مبتلا هستند: شستشوی گوش برای افرادی که به بیماری‌های عفونی گوش مانند اوتیت گوش خارجی یا اوتیت میانی مبتلا هستند، مناسب نیست. وارد شدن آب به گوش این افراد باعث افزایش عفونت و التهاب گوش خواهد شد. چنین افرادی، پیش از انجام این کار باید عفونت گوش خود را درمان کرده باشند تا با خطرات شستشو و جرم گیری گوش مواجه نشوند.
• افرادی با سابقه پارگی پرده گوش: بیمارانی که آسیب به پرده گوش یا خراشیده شدن مجرای گوش را تجربه کرده‌اند، ممکن است در معرض خطرات ناشی از شستشوی گوش مانند خونریزی و درد قرار گیرند.
• افراد مبتلا به انواع آلرژی و حساسیت: اگر شخصی به محلول‌های شستشوی گوش حساسیت داشته باشد، نباید شستشو انجام دهد. زیرا شستشو با چنین محلول‌هایی موجب واکنش‌های آلرژیک، تحریک پوست و ایجاد التهاب در این افراد خواهد شد.
• افرادی با بیماری زمینه‌ای یا نقص‌های مادرزادی گوش: عوارض جرم گیری گوش و شستشو در افرادی که دارای بیماری‌های زمینه ای گوش یا نقص مادرزادی در ناحیه گوش هستند، بیشتر از افراد عادی است.

سوالات متداول

• شستشوی گوش چه عوارضی دارد؟

هرچند عوارض جرم‌گیری و شستشوی گوش در همه افراد دیده نمی‌شود، اما ممکن است در برخی باعث ایجاد سرگیجه، عفونت، درد، خونریزی و التهاب شود.

• آیا شستشوی گوش باعث سرگیجه می‌شود؟

بله، هرچند سرگیجه یکی از عوارض شایع جرم گیری گوش است اما کاملا موقت است و معمولا بعد از یک روز خودبه‌خود برطرف خواهد شد.

• آیا شستشوی گوش باعث وزوز گوش می‌شود؟

بله، گاهی اوقات شستشوی گوش و جابجا شدن جرم و مایعات در گوش موجب صدای وزوز گوش می‌شود اما اگر چنین حالتی طولانی شود لازم است به پزشک مراجعه کنید.

• آیا جرم گیری گوش باعث سردرد می‌شود؟

بله، به طورکلی، شستشوی گوش منجر به تغییرات فشار گوش می‌شود که خود یکی از عوامل ایجاد سردرد است.