گوش | آشنایی با ساختار و عملکرد این اندام شنوایی

گوش یکی از اصلی ترین اندام های بدن برای دریافت ورودی از محیط اطراف است. گفته می شود انسان در طول زندگی بیشترین اطلاعات و آموزه ها را از طریق گوش های خود دریافت می کند و چشم در جایگاه بعدی است. حالا که متوجه اهمیت این عضو و سیستم شنوایی در زندگی انسان شدیم، می خواهیم در مورد ساختمان این عضو از بدن و عملکرد آن صحبت کنیم؛ پس این مقاله را تا انتها دنبال کنید تا از ساختمان و عملکرد شگفت انگیز این ارگان حیاتی آگاه شوید.

ساختار و آناتومی گوش

عضو شنوایی انسان از سه قسمت کلی به نام های گوش خارجی، میانی و داخلی تشکیل شده است. در هر یک از این قسمت ها، اعصاب، استخوان ها و ساختارهای خاصی وجود دارند که شنیدن را برای انسان میسر می کنند.

گوش خارجی

گوش خارجی از دو بخش لاله و مجرای گوش خارجی تشکیل شده است که در انتهای آن پرده صماغ قرار دارد. گوش خارجی در حالت کلی نقش جمع کنندگی صدا را برعهده دارد و صداهای مختلف را از محیط جمع کرده و به میانی انتقال می دهد.

خرید سمعک شارژی

پرده گوش

پرده گوش یک ساختار 3 لایه است که به صورت اریب بین گوش خارجی و میانی قرار گرفته و نقش محوری در شنوایی انسان ایفا می کند. در واقع پرده آن با ساختار خاصی که دارد می تواند باعث افزایش شدت صدا قبل از ورود به لایه میانی شود و از این طریق به شنوایی انسان کمک کند. بعلاوه وجود این ساختار در مسیر باعث می شود آلودگی ها یا اجسام خارجی یا حتی عفونت ها به سادگی از قسمت های خارجی به بخش های داخل تر نفوذ نکنند.

مسیر کوچک لوله مانند

مجرای گوش یکی دیگر از ساختارهایی است که در مسیر صدا قرار دارد و باعث افزایش شدت صدا می شود. یک سوم ابتدایی این مجرا غضروفی بوده و غدد تولیدکننده چربی، عرق، جرم گوش در این قسمت وجود دارند؛ اما دو سوم انتهایی این مجرا استخوانی است و هیچ غده ای در آن وجود ندارد. تنها پوست نازکی بر روی استخوان کشیده شده است.

اگر شما هم از افرادی هستید که با استفاده از گوش پاک کن یا لوازمی نظیر آن برای خارج کردن جرم از داخل مجرا تلاش می کنید، در جریان باشید که تنها میزان اندکی از این جرم با این وسیله کوچک خارج می شود و باقی آن اتفاقاً به سمت انتهای مجرا (دو سوم انتهای مجرا) هل داده می شود و ممکن است حتی به پرده های آن آسیب برساند.

گوش میانی

گوش میانی فضایی است که پشت پرده گوش قرار دارد. در این فضا مهم ترین ساختارها عبارتند از استخوانچه ها، عضلات مهارکننده استخوانچه ها، لیگامان ها و…

استخوانچه رکابی موجود در این فضا کوچک ترین استخوان بدن انسان است. این استخوانچه با وجود اندازه بسیار کوچک خود نقش بسیار حیاتی در سیستم شنوایی انسان دارد. در صورتی که بر اثر ضربه، شکستگی یا موارد دیگر مثل بیماری اتواسکلروز به این استخوانچه آسیبی وارد شود، شدت صدای ورودی به گوش داخلی با افت قابل توجهی مواجه می شود و فرد مبتلا به این عارضه دچار کم شنوایی انتقالی خواهد شد.

عملکرد آن

عملکرد گوش میانی به این صورت است که صدا از طریق مرتعش شدن پرده به اولین عنصر موجود در این فضا یعنی استخوانچه چکشی می رسد و آن را مرتعش می کند. ارتعاش استخوانچه چکشی به استخوانچه سندانی منتقل می شود و به همین ترتیب به استخوانچه رکابی منتقل می شود. ارتعاش استخوانچه رکابی که به دریچه ورودی گوش داخلی متصل است، باعث ارتعاش مایع داخلی شده و فرآیند شنیده شدن صدا را یک مرحله جلوتر می برد.

 آخرین ساختار شنوایی

گوش داخلی آخرین ساختار شنوایی قرار گرفته در استخوان گیجگاهی است که مستقیم به عصب شنوایی متصل می شود. برخلاف دو محیط قبلی یعنی خارجی و میانی، درون این عضو  داخلی پر از مایع است. بنابراین کوچکترین ارتعاشی در این محیط توسط سلول های حسی موجود در این فضا دریافت و به عصبی تبدیل خواهد شد.

عملکرد آن

گوش داخلی، قسمت اصلی سیستم شنوایی برای دریافت صدا از محیط است. یعنی تمام سلول های حسی شنوایی در این قسمت قرار دارند و در صورتی که تحریکی در آن ها رخ بدهد بلافاصله این تحریک به شکل پیام عصبی از طریق عصب شنوایی به مغز منتقل می شود و صدا در مغز درک می شود. بنابراین حالا متوجه می شویم که همه این مکانیسم ها در گوش خارجی و میانی در راستای بالا بردن احتمال تحریک پذیری سلول های حسی در داخلی بوده است.

بیماری های مرتبط با آن

هر عاملی که اختلالی در عملکرد سلول های حسی گوش داخلی ایجاد کند نوعی بیماری های داخلی محسوب می شود. بیماری منییر، تاثیر داروهای اتوتوکسیک، قرار گرفتن در معرض سر و صدای بلند و … تمامی مواردی هستند که باعث می شوند عملکرد سلول های حسی مختل شود یا حتی این سلول ها از بین بروند. متاسفانه در اکثر مواقع این بیماری های مرتبط درمان دارویی و جراحی ندارند و تنها راه حل در اکثر موارد برای کمتر کردن اثرات این بیماری، استفاده از بهترین مارک سمعک است.