آترزی گوش، یکی از شایعترین ناهنجاریهای مادرزادی است که در دوران جنینی به وجود میآید و میتواند شکل و اندازه گوش خارجی را به طور متنوعی تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت ممکن است از عوامل ژنتیکی، محیطی یا ترکیبی ایجاد شود. آترزی گوش معمولاً همراه با تغییرات ظاهری گوشها مانند کوچکتر بودن، عدم تطابق با سایر اجزای صورت یا حتی عدم وجود کامل گوش خارجی است.
آترزی گوش چیست؟
آترزی گوش یک نوع ناهنجاری مادرزادی است که معمولاً در دوران جنینی به وجود میآید و ممکن است به علت مصرف برخی داروها مانند تالامید و دیگر مواد در مادر اتفاق بیفتد. این وضعیت میتواند به شکلهای مختلفی در ظاهر گوش خارجی از جمله گوشهای بسیار کوچک، نامتقارن یا حتی عدم وجود کامل گوش خارجی منجر شود. آترزی مادرزادی گوش معمولاً همراه با ناهنجاریهای دیگر در ساختار صورت و جمجمه نظیر فک و شکاف لب همراه است. همچنین آترزی یک طرفه یکی از انواع این بیماری است.
در اکثر موارد آترزی گوش، گوش میانی و داخلی فرد سالم است و مشکل اصلی در گوش خارجی وجود دارد. تشخیص این بیماری معمولاً با استفاده از تست OAE در زمان تولد صورت میگیرد، زیرا این بیماری ممکن است باعث مسدود شدن کانال گوش شود و به راحتی توسط والدین قابل مشاهده نباشد.
علت ابتلا به آترزی گوش
علتهای ابتلا به آترزی گوش میتواند متنوع باشد و به دلایل ژنتیکی، محیطی یا ترکیبی برگردد. در بعضی موارد، آترزی گوش به علت عوامل خارجی نظیر تروماهای شدید گوش خارجی، مانند تصادفات وسایل نقلیه، زخمهای گلولهای، یا جراحیهای گوش رخ میدهد. علاوه بر این، برخی داروها مانند ایزوترتینوئین و تالیدومید که ممکن است توسط مادر در دوران بارداری مصرف شوند، میتوانند به علت آترزی گوش مادرزادی منجر شوند.
آترزی گوش مادرزادی در نهایت ناشی از اختلالات در رشد جنینی است که از طریق تأثیرات تصادفی بر روی اولین شکاف حلقی که مسئول توسعه مجرای شنوایی خارجی است شکل میگیرد. این ناهنجاری میتواند به صورت مجزا یا همراه با دیگر ناهنجاریهای جمجمه و صورتی اتفاق بیفتد.
تشخیص آترزی گوش معمولاً نیازمند یک معاینه فیزیکی کامل است تا علل التهابی محلی که ممکن است به آترزی شنوایی منجر شود ارزیابی گردد. سابقه تروماهای گوش خارجی، عفونتهای مکرر یا جراحیهای گوش بیرونی میتوانند به عنوان علل محتمل این بیماری مطرح شوند. در صورت عدم وجود عوامل خارجی، باید احتمال موجود بودن یک وضعیت بالقوه روماتولوژیک یا اختلال ایدیوپاتیک در مجرای شنوایی نیز در نظر گرفته شود.
علائم و نشانه های آترزی گوش چیست؟
آترزی گوش یک ناهنجاری مادرزادی است که میتواند تنها یک گوش را یا هر دو گوش را درگیر کند، اما اغلب به تنهایی یک گوش را تحت تأثیر قرار میدهد. در صورتی که آترزی گوش در یک گوش رخ دهد، شنوایی در گوش دیگر معمولاً طبیعی است زیرا ساختار گوش میانی و داخلی آن سالم میماند.
یکی از نشانههای آترزی گوش میتواند عدم وجود کانال گوش باشد که منجر به عدم وجود گوش خارجی و امکان باز شدن گوش میشود. در این حالت عملکرد شنوایی از دست میرود و نیاز به روشهای دیگر مانند سمعکهای استخوانی یا دیگر روشهای تقویت شنوایی برای تحریک شنوایی ایجاد میشود.
در برخی موارد کودکان مبتلا به آترزی مادرزادی گوش ممکن است دچار مشکلات اضافی شوند، از جمله گیر افتادن پوست در کانال گوش کوچک به نام کلستئاتوم که نیاز به جراحی دارد. همچنین کند شدن در رشد گفتار و زبان که نیاز به مداخله ویژه از زبانپزشک یا توانبخشی دارد تا کودک بتواند بهطور مطلوب گفتار و زبان خود را توسعه دهد.
این نشانهها میتوانند به طور کلی به درک بهتری از آترزی گوش کمک کنند و در تشخیص و درمان این بیماری مفید باشند.
روش های درمان آترزی گوش
روشهای درمانی آترزی گوش متناسب با نوع و شدت بیماری متفاوت است و میتواند شامل اقداماتی جهت بهبود شنوایی و یا بازسازی لاله گوش باشد. در ابتدا برای تشخیص و ارزیابی میزان ناشنوایی، آزمایشات مختلفی از جمله آزمایشات ABRو oae انجام میشود.
در صورتی که آترزی در هر دو گوش (دوطرفه) مشاهده شود، استفاده از سمعک معمولاً توصیه میشود تا بهبود شنوایی ایجاد شود. کودکانی که دارای آترزی کانال گوش هستند، ممکن است از سمعکهای استخوانی که در هدباند (Head Band) قرار میگیرند استفاده کنند. درمان با سمعک و روشهای دیگر معمولاً تا سن ۵ سالگی ادامه مییابد و در این سن، اقدامات جراحی نیز ممکن است لازم شود.
عمل آترزی گوش دارای دو قسمت اصلی است: ابتدا بازسازی لاله گوش و سپس باز کردن کانال گوش. بازسازی لاله گوش ممکن است شامل استفاده از غضروف دنده باشد که به طور مرحلهای لاله گوش را بازسازی میکند. این روش، یکی از قدیمیترین روشهای درمانی است و به طور گسترده در سراسر جهان به کار گرفته شده است. طبیعتا با انجام اقدامات لازم میتوانید آترزی دو طرفه گوش را نیز درمان کنید.
روش دیگر برای بازسازی لاله گوش، استفاده از لالههای مصنوعی است که با کمک آهنربا به استخوان گوش متصل میشوند. این روش معمولاً در مواردی انجام میشود که ناهنجاری لاله گوش بسیار زیاد باشد.
روش نوینتری نیز برای بازسازی لاله گوش وجود دارد که از اسکنهای سه بعدی برای اسکن کردن لاله گوش و استفاده از سلولهای بنیادی برای بازسازی آن استفاده میکند. این روش، که هنوز در مراحل تحقیقاتی است، به طور پتانسیل برای انواع ناهنجاریهای گوش قابل استفاده است و امکان اجرای آن در کشورهای پیشرفته در حال بررسی است.
سوالات متداول
- علت تشکیل نشدن لاله گوش چیست؟
علت اصلی عدم تشکیل لاله گوش در آترزی گوش مادرزادی معمولاً به عوامل ژنتیکی و اختلالات در رشد جنینی در دوران بارداری باز میگردد. این اختلال میتواند ناشی از اختلالات در توسعه جنینی از اوایل دوران بارداری باشد که به تشکیل صحیح لاله گوش منجر نمیشود.
- چگونه پزشکان کم شنوایی را در آترزی شنوایی درمان می کنند؟
درمان کم شنوایی ناشی از آترزی مادرزادی گوش در کودکان اغلب با استفاده از دستگاههای هدایت استخوان آغاز میشود، که ارتعاشات صوتی را به عصب شنوایی منتقل میکنند. در موارد پیچیدهتر، جراحی برای وارد کردن دستگاههای شنوایی در استخوان پشت یا داخل گوش انجام میشود.
- آترزی مادرزادی لالهی گوش چه نوع عارضه ای است؟
آترزی مادرزادی لالهی گوش یک نوع عارضه است که منجر به بدساختگی یا عدم تشکیل مجرای گوش، فضای گوش میانی یا استخوانهای گوش میشود. در این وضعیت، این بخشهای اساسی برای عملکرد صحیح شنوایی شکل نمیگیرند. این بدساختگی ممکن است تنها در ناحیهی گوش وجود داشته باشد یا همراه با بدساختگیهای دیگر در دیگر نواحی بدن همراه باشد.
- درمان هاي بازسازي لاله گوش به چه صورت است؟
در درمان بازسازی لاله گوش، جراح ممکن است غضروف گوش را کاهش دهد و آن را کوچکتر کند. از تکنیکهای اسکورینگ خاصی برای قرار دادن گوش در محل صحیح استفاده میشود. این تکنیکها به جراح کمک میکنند تا بهترین موقعیت برای قرارگیری گوش بیمار را تعیین کند.