پیشرفتهای چشمگیر در هوش مصنوعی (AI) به طور فزایندهای در حال دگرگونی جامعه امروزی است. اکنون هوش مصنوعی تقریباً در تمامی صنایع نفوذ کرده است، از نظارت بر رسانههای اجتماعی و چتباتهای بازاریابی گرفته تا خودروهای خودران. در دهههای اخیر هم پیشرفتهای چشمگیری در حوزه فناوریهای پزشکی رخ داده است که یکی از مهمترین آنها، تولید سمعک با هوش مصنوعی است.
سمعکهای سنتی برای دههها ابزاری ارزشمند برای افراد کمشنوا بودهاند، اما با ظهور هوش مصنوعی، نسل جدیدی از سمعکها پا به عرصه گذاشتهاند که قادر به ارائه تجربهای شنیداری بسیار شخصیسازیشدهتر، هوشمندتر و یکپارچهتر هستند. در ادامه این مطلب به بررسی ویژگیها، قابلیتها و مدلهای پیشرفته سمعکهای هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی خواهیم پرداخت.
آیا هوش مصنوعی میتواند به ما کمک کند تا صداهای مناسب را در یک اتاق شلوغ بشنویم؟
بله، فناوری هوش مصنوعی با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته، گفتار را از نویزهای پسزمینه تفکیک کرده و تجربه شنیداری را بهینهسازی میکند. سمعکهای مجهز به هوش مصنوعی از الگوریتمهای پیچیده و یادگیری ماشین برای تجزیهوتحلیل محیط صوتی در زمان واقعی استفاده میکنند. این فناوری به سمعکها امکان میدهد تا:
جداسازی گفتار از نویز: الگوریتمهای مبتنی بر شبکههای عصبی عمیق (مانند آنچه در سمعک اتیکن استفاده میشود) قادرند الگوهای گفتار را شناسایی و آنها را از صداهای مزاحم متمایز کنند. این سیستمها با تحلیل ویژگیهای زمانی و طیفی صدا، سیگنالهای گفتاری را تقویت و نویز را سرکوب میکنند. درعینحال که نویز کاهش مییابد، هوش مصنوعی میتواند صدای فردی که کاربر میخواهد بشنود را تقویت کرده و وضوح آن را افزایش دهد.
سازگاری خودکار با محیط: سمعک با هوش مصنوعی (مانند سمعک ویدکس با فناوری SoundSense Learn) به طور خودکار تنظیمات صدا را بر اساس شرایط محیطی تغییر میدهند. این سیستمها حتی در محیطهای پویا (مانند رستورانهای شلوغ) با تشخیص و تقویت گفتار افراد خاص، امکان مشارکت مؤثر در مکالمات گروهی را فراهم میکنند. بهعنوانمثال، اگر کاربر اغلب در رستورانهای شلوغ با مشکل شنیدن مواجه است، سمعک هوشمند میتواند به طور خودکار حالت “رستوران” را فعال کند که برای این محیط بهینه شده است.
کنترل از طریق اپلیکیشنهای هوشمند: اپلیکیشنهای همراه این سمعکها به کاربران اجازه میدهند تنظیمات را بر اساس ترجیحات شخصی اصلاح کنند. برای مثال، برخی سیستمها امکان تمرکز روی صدای گوینده خاص یا کاهش انتخابی نویزهای خاص (مانند باد یا ظروف آشپزخانه) را ارائه میدهند.
تصور کنید این سناریوها توسط هوش مصنوعی امکانپذیر شوند
باتوجهبه پیشرفتهای فعلی و قابلیتهای توصیفشده در فناوری سمعک با هوش مصنوعی، سناریوهای زیر به طور واقعبینانه قابلتصور و اجرا هستند:
تصور کنید در یک کنفرانس بینالمللی نشستهاید و فردی در حال صحبت به زبان دیگری است. سمعک هوشمند شما به طور خودکار زبان او را تشخیص داده و همزمان، ترجمه را مستقیماً در گوش شما پخش میکند.
سمعکها با استفاده از حسگرهای موقعیتیاب، جهت صداها را در فضای فیزیکی مشخص کرده و به کاربر کمک میکنند تا منبع صدا را مکانیابی کند (مثلاً در فرودگاه).
در یک کافه شلوغ نشستهاید و میخواهید با دوستتان صحبت کنید. سمعک هوشمند شما نهتنها صدای همهمه و موسیقی پسزمینه را کاهش میدهد، بلکه به طور هوشمند صدای فردی را که در میز کناری با صدای بلند صحبت میکند، حذف کرده، درحالیکه بهوضوح صدای فرد کناری خودتان را میشنوید.
سمعک با هوش مصنوعی شما به طور یکپارچه به تلفن هوشمند، تبلت و سایر دستگاههای شما متصل میشود. میتوانید تماسهای تلفنی را به طور واضح در محیطهای شلوغ بشنوید یا به موسیقی گوش دهید، اما هوش مصنوعی به طور هوشمندانه اولویت را به صداهای مهم محیطی میدهد. بهعنوانمثال، اگر آژیر آمبولانس یا خودروهای اضطراری به صدا درآید، صدای موسیقی به طور موقت کاهش مییابد تا شما از خطر آگاه شوید.
سمعک هوشمند شما به طور مداوم محیطهای صوتی مختلفی که در آن قرار میگیرید و تنظیماتی که به طور دستی اعمال میکنید را یاد میگیرد. بهعنوانمثال، متوجه میشود که شما در هنگام تماشای تلویزیون صدای زیر را ترجیح میدهید و به طور خودکار این تنظیمات را اعمال میکند. یا در هنگام ورود به یک سالن کنسرت، حالت شنیداری بهینه برای موسیقی زنده را فعال میکند، بدون اینکه نیازی به دخالت شما باشد.
سمعکها میتوانند به دستورات صوتی کاربر (مثلاً «صدای تلویزیون را افزایش بده») واکنش نشان داده و مستقیماً با دستگاههای دیگر ارتباط برقرار کنند.
در یک جلسه کاری، سمعک بهطور خودکار صدای همکار مدنظر کاربر را تقویت و سایر مکالمات موازی را بهعنوان نویز حذف میکند.
سمعک با هوش مصنوعی شما میتواند تغییرات ظریف در الگوهای شنیداری شما که ممکن است نشانهای از یک مشکل شنوایی در حال پیشرفت یا حتی برخی شرایط پزشکی دیگر باشد را تشخیص دهد و به شما هشدار دهد تا به پزشک مراجعه کنید.
هوش مصنوعی با پیشبینی بازههای استفاده پرتکرار، مصرف انرژی را مدیریت کرده و عمر باتری را افزایش میدهد.
نگاهی دقیقتر به برخی از سمعکهای پیشرو مبتنی بر هوش مصنوعی
سمعکهای پیشرو مبتنی بر هوش مصنوعی با بهرهگیری از الگوریتمهای یادگیری عمیق و شبکههای عصبی، انقلابی در بهبود کیفیت شنوایی ایجاد کردهاند. این فناوریها امکان شناسایی خودکار محیط، حذف نویز پیشرفته و بهبود وضوح گفتار را حتی در شلوغترین شرایط فراهم میکنند. شرکتهایی مانند Starkey، Widex، Oticon و Sonova با ارائه مدلهایی مثل Genesis AI، Moment Sheer و پلتفرم دو تراشهای هوشمند، مرزهای فناوری کمکشنوایی را جابهجا کردهاند. در ادامه، به معرفی دقیقتر این سمعکها و قابلیتهای منحصربهفردشان خواهیم پرداخت.
سمعک Orka Two
این مدل سمعک با هوش مصنوعی با بهرهگیری از تراشههای پردازشی قدرتمند مشابه فناوری بهکاررفته در AirPods، قدرت پردازش را نسبت به نسلهای قبلی تا ۱۰۰۰ برابر بهبود داده است. ویژگی AI Denoise با شناسایی و حذف نویزهای محیطی، وضوح گفتار را در محیطهای شلوغ بهبود میبخشد. اتصال بلوتوث جهانی و تطبیق خودکار با دستگاههای مختلف از مزایای آن است، اما عمر باتری آن حدود ۱۲ ساعت است که نسبت به رقبا (۲۰-۳۰ ساعت) کوتاهتر گزارش شده است.
سمعک Starkey Genesis AI
سمعک استارکی هوش مصنوعی Genesis که در فوریه ۲۰۲۳ عرضه شد، یک دستگاه پرچمدار است که دارای عمر باتری قابلشارژ پیشرو در صنعت، پردازش صدای پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی و شکل ارگونومیک بازطراحی شده است. ردیابی سلامت و تناسباندام، تشخیص سقوط و سازگاری با هر دو دستگاه iOS و Android برای پخش صدا و تماس بدون هندزفری از ویژگیهای گسترده آن به شمار میروند.
سمعک Widex Moment Sheer
تمرکز اصلی این مدل بر کیفیت صدای طبیعی با فناوری PureSound است که تأخیر پردازش را به حداقل میرساند. سیستم SoundSense Learn با تحلیل دادههای کاربران در محیطهای مختلف، تنظیمات صوتی را بهصورت خودکار بهینه میکند. مقاومت IP68 در برابر آب و گردوغبار، آن را برای استفاده در شرایط سخت ایدئال میسازد. این سمعک بهویژه برای نوازندگان و صداپیشهها طراحی شده است.
سمعک Oticon
Oticon Intent یک سمعک با هوش مصنوعی پیشرفته است که در فوریه ۲۰۲۴ راهاندازی شد و دارای فناوری پیشرفته شبکه عصبی عمیق (DNN 2.0) برای افزایش وضوح گفتار در محیطهای پر سروصدا و فناوری حسگر ۴ بعدی برای تنظیمات صدای تطبیقی است. این اتصال بهبودیافته با فناوری بلوتوث LE و Auracast-ready، قابلیت شارژ مجدد سریعتر و طراحی جمعوجور را ارائه میکند که آن را برای طیف وسیعی از سطوح کمشنوایی مناسب میکند.
جمعبندی
سمعک با هوش مصنوعی و درواقع ادغام هوش مصنوعی در سمعکها، فصل نوینی را در توانبخشی شنوایی گشوده است. این فناوری با ارائه قابلیتهایی نظیر کاهش نویز هوشمند، تقویت انتخابی گفتار، یادگیری عادات شنیداری کاربر و اتصال یکپارچه به دنیای دیجیتال، تجربه شنیداری شخصیسازی شده و بهمراتب غنیتری را برای افراد کمشنوا فراهم میآورد.
انتظار میرود با پیشرفتهای آتی در زمینه هوش مصنوعی و پردازندههای قدرتمندتر، شاهد نوآوریهای بیشتری در این حوزه باشیم که نهتنها کیفیت شنوایی را بهبود میبخشند، بلکه امکانات جدیدی در زمینه سلامت و ارتباطات را نیز در اختیار کاربران قرار میدهند. هرچند چالشهایی مانند قیمت بالا و نیاز به آموزش کاربران همچنان وجود دارد، آینده این حوزه با پیشرفت الگوریتمهای یادگیری عمیق و توسعه سمعکهای هوشمند، روشن و امیدوارکننده به نظر میرسد.
ما در کلینیک تخصصی ملاصدرا در تهران با بهرهگیری از کادر مجرب دانشگاهی (دارای مدارک دکترا، کارشناسیارشد و کارشناسی در شنواییشناسی) و دسترسی به آخرین فنّاوریهای روز دنیا، خدمات جامعی مانند غربالگری شنوایی نوزادان، ارزیابی سرگیجه، وزوز گوش و تجویز سمعک ارائه میدهیم. کلینیک با انجام آزمونهای تخصصی مانند SIN Test، Quick Sin و Real Ear Measurement، تنظیم دقیق سمعک را تضمین میکند و طرف قرارداد با بیمههای درمانی مختلف است.