کم شنوایی در کودکان و نوزادان – از علائم تا روش های درمان

علل کم شنوایی در کودکان و نوزادان چیست؟

وجود مایع پشت پرده گوش معمولاً نتیجه عفونت گوش میانی (اتیت میانی حاد) است. افت شنوایی ناشی از اتیت میانی معمولاً ملایم است. گاهی این بیماری بدون هیچ علامتی (مثل تب یا بی قراری) هفته ها و ماه ها وجود دارد. افت شنوایی انتقالی معمول ترین نتیجه اتیت میانی است.

مزایای خرید سمعک نامرئی از ملاصدرا

برخی کودکان مکرراً و به صورت متوالی درگیر عفونت گوش میانی می شوند. اتیت میانی مزمن باعث پارگی پرده گوش می شود. تکرار پارگی و ترمیم پرده گوش باعث ایجاد بافت های خاصی (مانند بافت هایی که در محل ترمیم شده زخم باقی می مانند.) می شود و همین امر باعث ایجاد افت شنوایی انتقالی خواهد شد. بهتر است بدانید ابتلای مکرر به این عارضه در مرور زمان می تواند باعث بروز کم شنوایی عصبی کودکان شود.

علل کم شنوایی مادرزادی در نوزادان

یکی از علل اختلالات حین تولد می تواند فشار وارد شده به سر نوزاد در هنگام خارج شدن از شکم مادر به کمک دستگاه فورسپس باشد. تست شنوایی کودکان در روزها و حتی ساعات اول تولد می تواند این نوع کم شنوایی را تشخیص دهد. به همین دلیل است که شنوایی سنجی کودکان یکی از مهم ترین تست های غربالگری کودکان در حین تولد محسوب می شود. کم شنوایی مادرزادی در نوزادان می تواند از علل مختلفی نشات گیرد. چه ژنتیکی و چه غیرژنتیکی. علل غیرژنتیکی شامل مصرف داروهای دارای اثر سمی برای گوش و عفونت های مختلف مانند مننژیت است.

حدود ۹۰ درصد کودکانی که با افت شنوایی به دنیا می آیند والدین شنوا دارند و فقط ۱۰ درصد آن ها والدینی دارند که حداقل یکی از آن ها دچار افت شنوایی است.

علائم و نشانه های کم شنوایی کودکان و نوزادان

کم شنوایی کودکان و نوزادان آثار مخربی بر رشد زبان و گفتار آنها دارد. در اثر کم شنوایی کودکان و نوزادان توانایی کودک برای برقراری ارتباط با سایرین متاثر شده و مانع پیشرفت کودک در سایر حیطه های تکاملی/رشدی می شود. کودکان مبتلا به کم شنوایی که در رشد زبان موفق نیستند از نظر جنبه های مختلف رشدی مانند رشد شناختی و اجتماعی-عاطفی از هم سالان خود عقب می مانند.

اختلالات شناختی و رشدی از مهم ترین علائم کم شنوایی در نوزادان هستند.

گرچه مقدار و نوع کم شنوایی عواملی هستند که بر رشد کودک اثر دارند، سن بروز کم شنوایی نیز فاکتوری است که در ظهور علائم کم شنوایی نوزادان اهمیت زیادی دارد. برخی کودکان با کم شنوایی بدنیا می آیند ولی برخی دچار کم شنوایی دیرآغاز می شوند. کودکانی که کم شنوایی­ شان مادرزادی بوده و یا قبل از اینکه گفتار را فرا بگیرند، دچار کم شنوایی شده اند (افت شنوایی پیش زبانی) نسبت به کودکانی که قبل از آغاز کم شنوایی گفتار را فرا گرفته اند، مشکلات ارتباطی شدیدتری دارند.

عوارض کم شنوایی کودکان در صورت عدم درمان

تحقیقات نشان می دهد که شنوایی حسی ضروری برای رشد گفتار و زبان کودک، یادگیری و برقراری ارتباط او با دیگران است. کم شنوایی کودکان و نوزادان اگر با تست شنوایی کودکان شناسایی نشده و به دنبال آن با مداخله درست همراه نباشد، می تواند منجر به تاخیر رشدی در زمینه های دریافتی و بیانی و مهارت های برقراری ارتباط و مشکلات یادگیری و تحصیلی شود. کم شنوایی کودکان و نوزادان بدون مداخله درمانی هم چنین می تواند باعث جلوگیری از شکل گیری رابطه عمیق میان والدین و کودک یا حتی کودک با همسن و سالان خود شود.

اهمیت شنوایی سنجی کودکان

شنوایی سنجی کودکان به صورت مرتب می تواند جلوی بروز عوارض شدید کم شنوایی را بگیرد و به سبب آن از بروز مشکلات رشدی نیز جلوگیری کند. اگر به کم شنوایی در کودک خود مشکوک شدید، بلافاصله باید اقدام به تست شنوایی سنحی کنید و اگر وجود کم شنوایی در سیستم شنوایی او تشخیص داده شد، بلافاصله باید مداخله زودهنگام انجام دهید.

 کودکان و نوزادان مبتلا به کم شنوایی معمولاً با غربالگری شنوایی در همان روزها و حتی ساعات ابتدایی تولد محرز می شود.

روش های درمان کودکان مبتلا به کم شنوایی

تشخیص ، مداخله زودهنگام و انجام تست شنوایی بسیار حیاتی است و به ادیولوژیست شما این امکان را می دهد تا با شما جلسات مشاوره ای را برگزار کند و شما را از چگونگی پشتیبانی از کودکان و آگاهی از نیازهای او و کمک به رفع آن ها برآیید. ادیولوژیست به شما کمک خواهد کرد تا مرحله به مرحله پیش بروید و نگرانی بیجا به خود راه ندهید. بنا به نوع و شدت کم شنوایی کودکان و نوزادان (در اختلالاتی مثل کم شنوایی عصبی نوزادان)، مداخلات می تواند شامل موارد زیر یا ترکیبی از آنها باشد.

• تکنولوژی سمعک: دستگاهی الکترونیکی که صدا را برای کودک تقویت می کند.
• کاشت حلزون: کاشت حلزون شنوایی دستگاهی که بخشی از آن پشت گوش قرار می گیرد و بخشی با جراحی درون سر کاشته می شود تا به صورت مستقیم عصب شنوایی را با محرکات الکتریکی تحریک کند. این دستگاه در واقع جدیدترین روش درمان کم شنوایی عصبی نوزادان و کودکان به حساب می آید.
• تربیت شنوایی: جلسات تربیت شنوایی متعاقبا باید پس انجام شنوایی سنجی، تجویز سمعک یا عمل کاشت حلزون انجام شود تا کودک یاد بگیرد صدا را از محیط کشف کند و بتواند مفهوم صدا را دریابد.
• گفتاردرمانی: جلسات گفتاردرمانی نیز مثل جلسات تربیت شنوایی در روند درمان کم شنوایی کودکان و نوزادان بسیار مهم هستند. این جلسات به تقویت و رشد زبان و ارتباط کودک کمک می کنند.
• دستگاه های کمک شنوایی: دستگاه هایی با تکنولوژی مدرن که قابلیت انتقال مستقیم صدا به سمعک ها یا دستگاه کاشت حلزون کودک را دارند.

میزان شیوع افت شنوایی در کودکان چقدر است؟

تقریباً ۱ نفر در هر ۱۰۰۰ کودک با کم شنوایی حسی عصبی شدید تا عمیق به دنیا می آید. میزان شیوع کم شنوایی ملایم در کودکان ۶ در ۱۰۰۰ است. با اجرای پروژه غربالگری شنوایی فراگیر نوزادان در ایالت نیویورک در سال ۲۰۰۰ میلادی، مشخص شد که ۶۰ درصد کودکان دچار افت شنوایی مسجل حسی عصبی مبتلا به افت شنوایی مابین درجات ملایم تا متوسط بودند.