عفونت گوش میانی در کودکان ، درمان ، روش های تشخیص و علائم آن

عفونت گوش میانی در کودکان و نوزادان بسیار شایع است و طول مدت عفونت و شدت آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای آشنایی کامل با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

درد گوش، احساس کیپ شدن و پری گوش، خروج ترشح و … شاید شما نیز از آن دسته افرادی باشید که حداقل یکبار در طول دوران زندگی تان بصورت همزمان این علائم را داشته اند و یا حداقل وجود این علائم را در یکی از اطرافیان خود مشاهده کرده اند. درصد زیادی از نوزادان نیز ممکن است به این علائم دچار شده و آن را تجربه کرده باشند. اینها تنها تعاریف کوتاهی از عفونت گوش میانی و علائم آن در افراد بود. در این مقاله به بررسی این بیماری، علائم، پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت.

آیا این عفونت یک بیماری جدی و خطرناک است؟

درباره اینکه آیا این عفونت خطرناک است یا خیر باید چندین نکته را در نظر داشت. اول آنکه در اکثر موارد بدون درمان دارویی بهبود می یابد اما این نکته نباید منجر به بی تفاوتی شود چرا که عفونت گوش میانی در مراحلی تبدیل به پدیده ای بسیار دردناک خواهد شد که دردهای مربوط به آن میتوانند زندگی فرد را مختل سازند. گاهأ نیز این عفونت های مکرر میشوند و به عفونت های مزمن تبدیل می شوند که در این صورت نیز پروسه ی درمان آنها بسیار سخت خواهد بود و همچنین ممکن است به ایجاد آسیب های دائمی در گوش منجر شود.

دلایل ابتلا به عفونت گوش میانی چیست؟

در حالت عادی، مقدار طبیعی مخاط در سینوس ها توسط شیپور استاش تخلیه شده و گوش عملکرد طبیعی خود را دارد. اما در هنگام سرما خوردگی و یا هر بیماری دیگری که منجر به افزایش مخاط در سینوس ها شود، سرعت تخلیه مخاط توسط شیپور کاهش یافته و این امر موجب تجمع مخاط در پشت پرده گوش خواهد شد و فشار زیادی را به آن وارد خواهد کرد و در این حالت گفته می شود که فرد دچار عفونت گوش میانی شده است.

عفونت گوش میانی در کودکان

نشانه ها و علائم عفونت گوش میانی چیست؟

بطور کلی علائم عفونت در کودکان و بزرگسالان بعضأ با یکدیگر متفاوت بوده که طی ۲ دسته بندی به آن می‌پردازیم.

علائم عفونت گوش میانی در کودکان

آمارها نشان می دهد که ۷۵ درصد از کودکان قبل از رسیدن ۳ سالگی حداقل یکبار دچار این نوع عفونت شده و در واقع در میان کودکان بسیار شایع است. همچنین علائم عفونت در کودکان نسبت به بزرگسالان گستردگی بیشتری دارد. در واقع علائم عفونت در کودکان عبارت است از: درد گوش، گریه و بی تابی های مکرر، تب، مشکلات مربوط به اشتها، وجود مشکلات تعادلی و بد خوابی.

علائم عفونت گوش میانی در بزرگسالان

میزان شیوع در میان بزرگسالان نسبت به کودکان کمتر شایع بوده اما وجود دارد. از علائم این عفونت در بزرگسالان می توان به کم شنوایی، درد گوش، احساس پُری در گوش و تجمع مایع در آن اشاره کرد.

عفونت گوش میانی

انواع عفونت های گوش میانی کدامند؟

ممکن است در افراد مختلف نمود متفاوتی داشته و علائم در هر شخص متفاوت باشد. در ادامه ی مقاله به بررسی انواع عفونت گوش میانی و تاثیر آن بر قسمت های مختلف بدن خواهیم پرداخت.

رابطه این عفونت و سرگیجه

درباره ی وجود رابطه بین عفونت گوش میانی و سرگیجه اطلاعات موثقی در دست نیست اما به وضوح می توان ارتباط عفونت های گوش داخلی و تاثیر آن بر سرگیجه را توضیح داد چرا که در حین عفونت گوش داخلی، عفونت باعث التهاب لابیرنت گوش شده که این امر باعث ایجاد سرگیجه در شخص خواهد شد.

رابطه ی کم شنوایی و عفونت گوش میانی

همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، در حین دوره ی عفونت، مخاط تخلیه نشده توسط شیپور استاش در پشت پرده ی گوش جمع شده و مانع حرکت طبیعی آن و بالطبع حرکت طبیعی استخوانچه ها خواهد شد و همین امر به ایجاد نوعی از کم شنوایی به نام کم شنوایی انتقالی منجر می شود. البته لازم به ذکر است که کم شنوایی ایجاد شده توسط عفونت گوش میانی اغلب موقتی بوده و پس از درمان عفونت گوش میانی خود به خود درمان می یابد.

رابطه ی رشد گفتار و زبان و این عفونت

توضیح این مورد ارتباط نزدیکی با مورد قبلی یعنی رابطه ی عفونت و کم شنوایی دارد چرا که همانطور که می دانیم، اگر شنوایی فرد در سنین پائین توسط عفونت تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش یابد، این کم شنوایی بر رشد گفتار و زبان وی داشته و ممکن است آن را مختل کند. به همین دلیل است که گفته می شود این نوع عفونت به خودی خود بیماری خطرناکی نیست اما اگر به آن رسیدگی نشود، دارای علائم مشکل ساز خواهد شد.

راههای تشخیص

در حالت عادی تشخیص عفونت گوش میانی از طریق تاریخچه گیری و بیان علائم بیمار امکان پذیر است چرا که علائم بسیار واضح اند اما اگر علائم به حدی ناواضح باشند که پزشک به شک بیوفتد، انجام یکسری از آزمایشات تشخیصی ضروری است. این آزمایشات عبارتند از مشاهده ی گوش توسط اتوسکوپ برای تشخیص مایع پشت پرده گوش، انجام تست تمپانومتری برای مشاهده فشار گوش میانی و حرکت پرده ی گوش و اجرای تست رفلکس آکوستیک برای مشاهده ی جذب و یا انعکاس امواج صوتی و تاثیر پذیری آن از تجمع مایع پشت گوش.

راه های درمان

راه های درمان در کودکان با راه های درمان بزرگسالان متفاوت است و در مقالات علمی تأکید بیشتر بر درمان عفونت گوش میانی کودکان قرار داده شده هرچند که همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، این نوع عفونت را در هر سطح و در هر سن باید جدی گرفت. اولین نکته ای که در درمان کودکان مدنظر است این است که اگر کودک در سنین زیر ۶ ماهگی قرار دارد، تا حد امکان از او در برابر سرماخوردگی محافظت شده و در صورت ایجاد سرماخوردگی و عفونت، آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک را بصورت مداوم و مرتب برای او مورد استفاده قرار دهیم.

در سنین بالاتر از ۶ ماه از آنجایی که عفونت گوش میانی حالت پرریسک تر خود را برای کودک از دست داده، توصیه می شود کودک بدون آنتی بیوتیک فقط تحت مراقبت باشد. در واقع نباید هر عفونت گوشی را با آنتی بیوتیک درمان کرد چرا که همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، در اکثر موارد عفونت گوش میانی بدون درمان دارویی بهبود می یابد. در واقع در اکثر موارد تنها با رعایت چند نکته ساده می توان عفونت را بدون درمان دارویی بهبود داد چرا که آنتی بیوتیک فقط کاهش دهنده ی درد ناشی از عفونت است و نه درمان کننده ی خود آن.

پروسه ی زمانی درمان عفونت گوش میانی چقدر است؟

پروسه ی زمانی درمان بستگی زیادی به نوع عفونت، شدت علائم، سن فرد و نیز مدت زمان آغاز عفونت دارد و نمی توان بطور کلی برای همه ی اشخاص یک مدت زمان خاص را در نظر گرفت.

آیا مسری است؟

خیر. عفونت گوش میانی به تنهایی نمی تواند قابل سرایت از شخصی به شخص دیگر باشد اما باید با مراقبت از خود سعی کنیم به سرما خوردگی و آنفولانزایی که ممکن است منجر به ایجاد عفونت شود، مبتلا نشویم.

سوالات متداول 

برای درمان عفونت گوش میانی چه کاری را انجام دهیم؟

در اکثریت موارد بدون درمان دارویی و صرفأ با یکسری مراقبت و گذر زمان قابل درمان است. معمولا برای درمان عفونت گوش میانی کودکان آنتی بیوتیک تجویز می شود اما باید این موضوع را مد نظر قرار داد که آنتی بیوتیک فقط کاهنده ی درد ناشی از عفونت است و نه درمان کننده ی خود آن.

برای پیشگیری از عفونت گوش میانی چه نکاتی را باید مدنظر قرار دهیم؟

از آنجایی که عفونت اکثرا در کودکان اتفاق میوفتد، چند نکته برای پیشگیری از ابتلای به آن را در اینجا ذکر خواهیم کرد. اول آنکه مطالعات علمی این موضوع را اثبات کرده اند که کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، سیستم قوی تری در برابر ابتلا به این نوع عفونت خواهند داشت. دوم آنکه سعی کنیم کودک را کمتر در معرض مکان های شلوغ و پر رفت و آمد قرار دهیم تا از ابتلای وی به سرماخوردگی و آنفولانزا جلوگیری شود. همچنین، قرار گرفتن کودک در معرض دود حاصل از دخانیات ممکن است منجر افزایش امکان عفونت در کودک شود پس تا حد امکان از این موضوع جلوگیری کنیم.